بررسی علل ریزش موی سر

ریزش مو چیست؟

ریزش مو می تواند از ریزش موی ملایم ( خفیف ) تا طاسی کامل را در بر بگیرد. مو به دلایل مختلفی می تواند بریزد.

از نظر پزشکی، ریزش مو به چند دسته تقسیم می شود شامل:

-    Telogen effluvium . این شکل شایع ریزش مو ۲ تا ۳ ماه بعد از یک استرس عمده بدنی، مانند بیماری طولانی مدت، جراحی های عمده یا عفونت های وخیم اتفاق می افتد.

همچنین می تواند بعد از یک تغییر ناگهانی هورمونی بخصوص در زنان بعد از تولد بچه اتفاق بیفتد، . مقدار متوسطی از مو از  تمام قسمت های سر ریزش می کند و در هنگام دوش گرفتن و شانه زدن مو و روی بالش در رختخواب متوجه آنها خواهید شد. در حالی که مو بر قسمت هایی از سر ممکن است کم پشت تر باشد، ولی بندرت نقاط طاسی کامل در سر دیده می شود.

-  عوارض جانبی دارو. ریزش مو میتواند یک عارضه جانبی از اغلب داروها باشد، شامل لیتیم، بتا بلوکرها، وارفارین، هپارین، آمفتامین و لوودوپا. بعلاوه، خیلی از داروهایی که در شیمی درمانی سرطان استفاده میشوند مانند آدریا مایسین(doxorubicin)- به صورت شایعی موجب ریزش مو در تمام سر میشود.

- نشانه های بیماری داخلی. ریزش مو می تواند یکی از نشانه های بیماری داخلی باشد، مانند بیماری لوپوس، سیفلیس، اختلالات تیروئید( مانند کم کاری یا پرکاری تیروئید) ، عدم توازن هورمون جنسی یا یک مشکل تغذیه ای وخیم، بخصوص کمبود پروتئین،آهن، روی یا بیوتین. این کمبودها بیشتر در افرادی شایع است که بر غذاهای محدود هستند و زنانی که عادت ماهیانه سنگین دارند.

-  کچلی قارچی سرTinea capitis  . این شکل از کچلی تکه ای وقتی اتفاق می افتد که اغلب انواع قارچ ناحیه سر را عفونی میکنند. این موجب شکسته شدن مو در سطح پوست سر شده و پوست سر شوره دار یا فلس دار است. کچلی قارچی سر شایعترین نوع کچلی تکه ای در کودکان می باشد.

- Alopecia areata . این یک نوع بیماری خود ایمنی است که موجب ریزش مو در یک یا چند نقطه میشود. علت این وضعیت مشخص نیست، اگر چه در افرادی که بیماری های دیگر خود ایمنی دارند بیشتر شایع است. وقتی که چنین روندی موجب طاسی کامل سر میشود به نام کچلی کامل Alopecia totalis نامیده میشود.

- کچلی به علت صدمهTraumatic alopecia  . این شکل از ریزش مو بوسیله شیوه های آرایش مو که مو کشیده میشود ( محکم بستن با نخ یا طوری یا پیچیدن)، یا صدمه به مو بوسیله مواد شیمیایی قوی (بی رنگ کردن، رنگ زدن مو، فر دائم). بعلاوه، برخی افراد دارای اختلالات غیر شایع روانی هستند(trichotillomania) که در آن به صورت وسواسی موها کشیده و چرخیده میشود و موجب طاسی نقطه ای میگردد.

-  الگوی ارثی طاسی یا کچلی آندروژنیک. در مردان ، ریزش مو پیروی از الگوی مردانه میکند(عقب کشیدن خط مو در جلو و یا تنک شدن مو در بالای سر). این شایعترین نوع ریزش مو ، و میتواند در هر زملنی در زندگی مرد شروع شود، حتی در خلال سالیان نوجوانی(۱۳ تا ۱۹ سالگی).آن معمولا به وسیله تداخل ۳ عامل ایجاد میگردد: یک تمایل ارثی به طرف طاسی، هورمون های مردانه و افزایش سن. خیلی از زنان به طرف درجاتی از کچلی با الگوی زنانگی میروند. در زنان، تنک شدن در بالای تمام سر یا فرق سر اتفاق می افتد، و مقدار کمی از جلو مو.

نشانه ها

ما به صورت طبیعی حدود ۵۰ تا ۱۰۰ تا مو را در روز از دست میدهیم. اگر بیشتر از این اتفاق افتد شما ممکن است مقدار زیادی مو را در شانه ، روی لباس ها، یا داخل وان پیدا کنید. شما همچنین ممکن است در یابید که موهایتان کم پشت تر شده است، و در قسمت هایی وسیعتر است، و موجب شده خط موی تان تغییر کند و یا تکه هایی از طاسی نمایان شده است.

وقتی که ریزش مو در اثر عوارض جانبی دارو ها و Telogen effluvium است، ریزش مو معمولا تمام نقاط سر است، در حالی که در کچلی قارچی و کچلی منطقه ای، ریزش مو در تکه های کوچکی صورت میگیرد .

همچنین کچلی قارچی می تواند موجب نشانه های بیشتری شود، مانند پوسته پوسته شدن پوست سر یا ناحیه ای از موهای شکسته که شبیه نقطه های سیاه است.

در کچلی نوع صدمه ایTraumatic ، منطقه ریزش مو بستگی به شیوه صدمه و تعقیب الگوی صدمه به وسیله غلطک های داغ ، توری های قیطانی یا درمان های شیمیایی دارد. در کچلی شکل مردانه، خط مو معمولا شروع به عقب رفتن از شقیقه ها میکند، و به دنبال آن تنک شدن در بالای سر. به تدریج ، فرق سر کاملا طاس می شود ، و در حاشیه سر اطراف پشت و کناره های سر مو می ماند. 

تشخیص

پزشک شما بر اساس تاریخچه پزشکی، داروهایی که شما دریافت می دارید، وضعیت تغذیه ای شما،عادت های شما در آرایش مو، و یک معاینه جسمی  علت ریزش مو را در شما تشخیص خواهد داد.

 اگر پزشک در شما مشکوک به عفونت قارچی سر باشد، او ممکن است یک نمونه از مو برای آزمایش بر دارد.

آزمایشات خونی احتمالا لازم است اگر پزشک مشکوک به یک بیماری داخلی باشد(مانند لوپوس) یا یک مشکل تیروئید، کمبود آهن، یا عدم توازن در هورمون های جنسی.

زمان مورد انتظار

چه مدت ریزش مو طول میکشد بستگی به علت آن دارد. در Telogen effluvium برای مثال، مو معمولا بیش از چندین هفته تا ماه ها ریزش میکند، اما بعد از آن دوباره رشد میکند در خلال چندین ماه. وقتی ریزش مو در اثر عوارض جانبی دارو است، رشد مو معمولا به سمت طبیعی بر میگردد زمانی که دارو متوقف شود.

اگر ریزش موی شما به علت سو ء استفاده از آرایش مو می باشد، ریزش مو معمولا متوقف می شود بعد از اینکه شما به طرف مد های طبیعی تغییر روش دادید، به استثتای کچلی در اثر کشش، که در نتیجه سالها کشیده شدن مو در نوارهای پشت سر می باشد .

در کچلی عفونی قارچی سر ، قارچی که موجب مشکل شده باید برای حداقل ۶ تا ۱۲ هفته درمان شود و رشد مجدد مو آهسته است. درمان زودتر در پیشگیری از کچلی دائم مهم است. هر دو نوع الگوی کچلی مردانه و زنانه تمایل به بدتر شدن با زمان دارند ولی می تواند درمان شود.

پیشگیری

برخی از انواع ریزش مو را میتوان به وسیله کم کردن استرس ، خوردن یک غذای سالم و استفاده از شیوه های آرایش موی معقول، و ، اگر امکان داشته باشد ، تعویض داروها به داروهایی که ریزش مو نمی دهند پیشگیری کرد.

ریزش مو در اثر عفونت قارچی را میتوان با تمیز نگه داشتن موها ، عدم استفاده از کلاه مشترک، شانه مشترک با دیگر افراد پیشگیری کرد. ریزش موی ارثی برخی اوقات میتوان با دارو پیشگیری کرد.

درمان

ریزش مو در نتیجه Telogen effluvium  یا عوارض جانبی داروها معمولا نیاز به درمانی بجز قطع داروهای که موجب مشکل شده ندارد. ریزش مو در اثر سو ء تغذیه یا بیماریهای داخلی معمولا با غذاهای سالم  و درمان بیماریهای زمینه ای متوقف می شود.

درمان عفونتهای قارچی سر نیاز به ۶ الی ۱۲ هفته درمان خوراکی دارویی ، مانند تربینافینTerbinafine یا Itraconazole ایتراکونازول با یا بدون شامپوهای حاوی سلینیوم سولفاید (selsun blue, Head &Shoulder) یا کتوکونازولNizoral  .

کچلی منطقه ای را میتوان با کورتیکو استروئیدها به صورت موضعی یا تزریق به پوست درمان کرد. دیگر درمان های این عارضه شامل کرم آنترالین Anthralin، مینوکسیدیل Minoxidil یا ترکیبی از این درمان ها است.

خیلی از مردان و زنان با کچلی نوع ارثی در جستجوی درمان برای ریزش مو نیستند.

آنهایی که در جستجوی کمک های پزشکی هستند را میتوان با مینوکسیدیل موضعی یا در مردان فقط با فیناسترید خوراکیFinasteride(Propecia,Proscar) ، یا آنها میتوانند پیوند مو را انتخاب یا جراحی کاهش پوست سر(scalp-reductio) را انجام دهند.

زمانی که باید به یک متخصص مراجعه کرد

با پزشک خود تماس بگیرید هر زمان که در مورد ریزش موی خود نگران شدید، بخصوص اگر شما نشانه های غیر قابل توضیح دارید.

پیش آگهی

خیلی از اشکال ریزش مو یا خود محدود کننده هستند و بخودی خود خوب میشوند(عوارض جانبی داروها یا Telogen effluvium )یا با دارو درمان میشوند(کچلی قارچیTinea capitis).

حتی نوع ارثی کچلی تمایل به بهبود با درمان دارد. هرچند، درمان بایستی نامحدود ادامه یابد.

در برخی موارد، ریزش مو را نمیتوان برگرداند، بخصوص اگر داغ زخم توسعه یافت( مانند آنچه که در بیماریهای در ارتباط با لوپوس پوست سر اتفاق می افتد).

منبع : مدرسه پزشکی هاروارد