نکاتی در رابطه با لوازم آرایشی و بهداشتی و چگونگی مصرف

نکاتی در رابطه با لوازم آرایشی و بهداشتی و چگونگی مصرف

امروزه استفاده از لوازم آرایشی ومواد محافظت‌کننده پوست، تبدیل به بخشی از امور روزانه بانوان شده است و اغلب خانم‌ها به طور روزمره از عطر، مرطوب‌کننده‌ها، پاک‌کننده‌های پوستی، ضدآفتاب‌ها، ضدتعریق‌ها، رنگ‌های آرایشی و… استفاده می‌کنند. این میل به زیبایی، البته گاهی هم با مخاطراتی همراه می‌شود.‌
طبق مطالعاتی که در کشورهای هلند، فرانسه و اسپانیا انجام شده است، حدود ۴ درصد افراد نسبت به مواد آرایشی حساسیت دارند. آمار منتشره در آمریکا هم این میزان را حدود ۱۲ درصد بیان کرده است. این تفاوت آماری از آنجا ناشی می‌شود که در بسیاری موارد، حساسیت نسبت به مواد آرایشی تاخیری بوده و پس از چند سال ظاهر می‌شود و به همین دلیل مورد سوءظن پزشک یا بیمار قرار نمی‌گیرد.‌ ‌

علائمی که در حساسیت به مواد آرایشی دیده می‌شود‌
احساس سوزش و سوزن شدن در محلی که ماده آرایشی استفاده شده، شایع‌ترین شکایت مصرف‌کنندگان می‌باشد. معمولا خیلی از این افراد برای درمان این حالت‌به متخصص پوست مراجعه نمی‌کنند و خودشان از مصرف آن محصول خاص خودداری می‌کنند.

سایر علائم شایع عبارتند از: قرمزی، تورم، خارش و تاول‌های آبدار. عوارض جانبی دیگری که می‌توانند در اثر استفاده از لوازم آرایش روی می‌دهد نیز شامل کهیر، عفونت پوست، عفونت ریشه مو، تغییر رنگ پوست، آکنه (جوش‌های غرور جوانی)، تغییر رنگ و صدمه به ناخن و مو می‌باشد.‌

علاوه بر این برخی از بیماران دچار عدم تحمل به مواد آرایشی می‌شوند و به دنبال مصرف هرگونه ماده آرایشی، احساس ناخوشایندی پیدا می‌کنند. عدم تحمل نسبت به مواد آرایشی نادر است ولی در صورتی که ایجاد شد، می‌تواند بسیار ناراحت‌کننده باشد.

برخی از مواد آرایشی نیز هنگامی که در معرض نور خورشید قرار می‌گیرند ایجاد حساسیت می‌کنند که باید به آن نیز توجه کافی شود.‌

چه موادی می‌توانند ایجاد حساسیت نمایند‌
پاسخ به این سوِ‌ال تا حدی مشکل است زیرا تمامی مواد به صورت بالقوه می‌توانند باعث تحریک پوست شوند؛حتی آب خالص هم می‌تواند باعث تحریک یک پوست بسیار خشک شود.میزان‌واکنش یا حساسیت نسبت به مواد گوناگون، به شرایط پوست و سیستم ایمنی بدن هر فرد نیز بستگی دارد.

یک پوست سالم، سد بسیار خوبی در مقابل تعداد زیادی از موادی‌است‌که‌روزانه‌با‌آن‌در‌تماس‌هستیم. اگر پوست بیش از حد خشک باشد و یا به هر دلیل ملتهب یا زخمی باشد،ازاثر حفاظتی این سد کاسته می‌شود.

با این وجود در حوزه مواد آرایشی و بهداشتی، شایع‌ترین موادی که می‌توانند باعث مشکلات پوستی شوند، عبارتند از:‌
۱- ‌ عطرها:

مواد خوشبوکننده شایع‌ترین علت ایجاد حساسیت پوستی در مواد آرایشی هستند و می‌توان گفت تقریباً در تمامی لوازم آرایشی یافت می‌شوند.‌
۲- مواد نگهدارنده:

برای جلوگیری از رشد باکتری‌ها و قارچ‌ها و نیز ممانعت از تجزیه محصول، استفاده از مواد نگهدارنده در محصولات آرایشی ضروری است. این مواد دومین علت حساسیت‌های پوستی به شمار می‌آیند. مواد نگهدارنده خود به سه دسته مواد ضدمیکروبی، آنتی‌اکسیدان‌ها و جذب‌کننده‌های پرتو ماوراء بنفش تقسیم می‌شوند و شامل طیف بسیار وسیعی از مواد می‌باشند، به عنوان مثال ویتامین E می‌تواند ایجاد حساسیت نماید.‌
۳-  نرم کننده‌ها:

نرم‌کننده‌ها به صورت لوسیون و کرم هستند و می‌توانند تحریک خفیف و گاهی واکنش‌های حساسیتی ایجاد نمایند.‌
۴- ضدآفتاب‌ها:

ضدآفتاب‌ها موادی هستند که نور را منعکس و یا پراکنده می‌کنند و به دو دسته کلی ضدآفتاب‌های شیمیایی و ضدآفتاب‌های فیزیکی تقسیم می‌شوند. حساسیت در ضدآفتاب‌های شیمیایی پدیده‌ای شایع است. در این گروه <پابا> در راس ترکیباتی است که موجب حساسیت می‌شوند.

افرادی که پوست حساسی دارند، بهتر است از مصرف ضدآفتاب‌های حاوی پابا خودداری نمایند و از ضدآفتاب‌های فیزیکی نظیر اکسیدزنگ و دی‌اکسیدتیتانیوم که به به حال حساسیت به آنها گزارش نشده است، استفاده کنند.‌
۵-  مواد منقبض‌کننده:

این مواد باعث از بین بردن چربی و صابون باقیمانده روی پوست می‌شوند. آنها معمولا خشک کننده هستند و ممکن است شامل آب، الکل، پروپیلن‌گلیکول و سالیسیک‌اسید باشند. افرادی که پوست خشک، حساس و تحریک‌پذیر دارند ممکن است با مصرف این مواد دچار خارش، سوزش و قرمزی پوست می‌شوند.‌
۶- لاک‌ها و مواد محافظ ناخن:

ترکیباتی که برای رنگ دادن، بهتر چسبیدن و براق کردن در لاک به کار می‌روند می‌توانند باعث واکنش‌های حساسیتی شوند. واکنش به این مواد ممکن است صرفا در محل ناخن ایجاد نشود، بلکه در مناطقی از پوست بدن که دست با آنها تماس دارد، نظیر پلک‌ها، صورت و یا گردن نیز مشاهده گردند.‌

در گذشته سفت‌کننده‌های ناخن، حاوی مقدار زیادی فرمالدئید بودند و به همین خاطر حساسیت شدید ایجاد می‌کردند؛ اما امروزه غلظت این ماده در ترکیب آنها کمتر از ۵ درصد است و خطر کمتری دارند. افرادی که نسبت به لاک‌های رایج حساسیت دارند می‌توانند از لاک‌هایی که خاصیت حساسیت‌زایی کمتری دارند (هیپوآلرژن) استفاده نمایند.‌
۷-  صابون و مواد پاک کننده:

حساسیت به صابون و پاک کننده‌ها شایع است و دلیل آن وجود عطر، رنگ، مواد آنتی‌باکتریال و سایر اجزاء این ترکیبات است. صابون و پاک‌کننده‌ها بیشتر واکنش تحریکی می‌دهند تا حساسیتی.‌ خوشبختانه صابون با آب رقیق شده و بعد شسته می‌شود و باقی‌مانده آن بر پوست بسیار کم است. برای جلوگیری از واکنش‌های تحریکی، باید از شستشوی پوست خودداری کرد. استفاده از لوسیون چرب، کرم یا یک روغن پس از شستشو دست هم کمک‌کننده است.‌
۸-  رنگ مو:

رنگ مو یکی از بحث‌برانگیزترین اقلام آرایشی است.‌ بحث‌هایی مبنی بر ایجاد سرطان و تغییرات ژنتیکی توسط رنگ‌های شیمیایی مدت‌ها ذهن دانشمندان را به خود مشغول کرده بودند ولی امروزه تقریبا پذیرفته شده که رنگ موهای جدید خطر سرطان‌زایی برای مصرف‌کنندگان ندارند. البته خطر حساسیت زایی رنگ‌های مو به قوت خود باقی است. به همین خاطر توصیه می‌شود که افراد قبل از استفاده از هر رنگ مویی حتما تست پوستی انجام دهند و در صورت عدم ایجاد حساسیت، اقدام به مصرف آن محصول کنند.‌
سخن آخر‌
حساسیت و عوارض پوستی که در این مقاله ذکر شد در درصد کمی از افراد رخ می‌دهد. شما با کمی دقت می‌توانید محصول آرایشی را انتخاب نمایید که برای پوست شما مطلوب باشد و دچار این مشکلات نشوید. فقط به خاطر داشته باشید که این عوارض در اثر مواد تاریخ مصرف گذشته می‌توانند عوارض بسیار شدیدتر و خطرناک‌تری بر جای بگذارند.

همه روزه در صفحه، حوادث روزنامه‌ها می‌توانید خبری در مورد ریزش موی سر در اثر رنگ موی تقلبی، تخریب پوست در اثر مصرف کرم تقویت‌کننده غیربهداشتی، مسمومیت در اثر مواد غیرمجاز موجود در لوازم آرایشی و… بخوانید.‌

به جرات می‌توان گفت که از تمام مارک‌های مرغوب، نوع تقلبی آن هم وارد کشور شده و با قیمت‌های بسیار ارزان‌تر عرضه می‌شود. برای نمونه، مارک …….  که جزو لوازم آرایشی قدیمی و معروف است و انواع محصولات آن از قیمتی تا ۵۰ هزار تومان برخوردار است، نمونه‌های تقلبی آن با قیمت ۵۰۰۰ تومان به فروش می‌رسد.
این لوازم تقلبی بیشتر در کشورهای همسایه ایران مانند سوریه، پاکستان، و ترکیه ساخته می‌شود.

استقبال از این محصولات به علت قیمت ارزان آنهاست ولی باید دید آیا این ارزان بودن ارزش مخاطرات زیاد را دارد؟

کیفیت لوازم آرایشی ایرانی شاید نتواند با مارکهای معروف دنیا رقابت کند؛ اما اگر شما به دنبال اجناس ارزان هستید بهتر است از لوازم آرایش ایرانی که در ایران تولید شده، تحت نظارت وزارت بهداشت بوده و از ایمنی لازم برخوردارند، استفاده کنید.‌

پزشکان توصیه می‌کنند برای جلوگیری از حساسیت پوستی شدید و گسترده، هر بار که محصول آرایشی ـ بهداشتی جدیدی را خریداری کردید، قبل از آنکه به طور گسترده از آن بر روی سر و صورت خود استفاده کنید، مقدار اندکی از آن ـ به اندازه یک سکه ـ را روی بازوی خود بمالید.

اگر تا ۲۴ ساعت هیچگونه علائمی از حساسیت روی بازوی شما ایجاد نشد، شما می‌توانید با خیال راحت از آن ماده آرایشی-بهداشتی استفاده کنید.‌‌