ایران همچنان به دنبال تولید واکسن سالک است
رییس انجمن متخصصان پوست ایران گفت : در تولید واکسن برای بیماری سالک تا کنون پیشرفتهای قابل توجهی داشته ایم.
به گزارش خبرنگار سایت پزشکان بدون مرز به نقل از ایرنا ، دکتر
یحیی دولتی گفت : اگر چه تا کنون موفق به تولید واکسن قابل توجه برای
پیشگیری از بیماری سالک نشده ایم، ولی پیشرفتهای قابل توجهی داشتهایم .
وی با اشاره به اینکه ،بهترین روش برای پیشگیری از سالک ، تولید واکسن مناسب است ،افزود : در حال حاضر مرکز آموزش و پژوهش بیماریهای پوست و جذام دانشگاه علوم پزشکی تهران با همکاری موسسه واکسنسازی رازی و انستیتو پاستور ایران برای ساخت و تولید واکسن سالک تلاش میکنند.
دولتی “سالک” را بیماری مشترک بین انسان و دام دانست و گفت : این بیماری از دیر باز در کشور ما به صورت بومی وجود داشته و عامل ایجاد سالک لیشمانیا نامیده میشود که یک موجود تک سلولی است.
لیشمانیا در بدن موشی به نام “رمبوموس اپیموس” زندگی میکند و یک نوع پشه بسیار کوچک به نام پشه خاکی ،موش را میگزد و این انگل وارد بدن پشه می شود.
پس از طی یک دوره تکامل انگل در بدن پشه ، پشه ماده برای تامین خون مورد نیاز جنین خود ، انسان را نیش زده و بیماری را به او منتقل کرده و پس از طی یک دوره نهفته که بین چند هفته تا چند ماه متغیر است، علایم بیماری سالک ، به صورت جوش کوچکی که روز به روز بزرگ تر میشود ، مشاهده شده و ایجاد زخم و ترشح میکند.
رییس انجمن متخصصین پوست به دو نوع سالک اشاره کرد و گفت : سالکها یا روستایی ( مرطوب ) هستند و یا از نوع شهری ( خشک ) که درمان نوع شهری گاهی اوقات تا بیش از یکسال طول خواهد کشید.
دولتی ،سالک را از بیماریهای بومی بسیاری از استانهای کشور دانست و گفت : بیشتر مناطق ایران سالک خیز است.
رییس انجمن متخصصین پوست ایران خاطر نشان کرد: پس از یک بار ابتلا به سالک ، بدن انسان در مقابل این بیماری واکسینه میشود.
رییس مرکز آموزش و پژوهش بیماریهای پوست و جذام دانشگاه علوم پزشکی
تهران دلیل نامگذاری این بیماری را به نام سالک در این دانست که ضایعه این
بیماری حدود یک سال طول
می کشد و سپس خود بخود بهبود مییابد.
وی در ادامه از بیماری دیگری به نام لیشمانیوز سیستمیک یا بیماری سیاه نام برد و گفت : این بیماری نیز توسط پشه منتقل منتقل میشود .
وی با اشاره به اینکه ارتفاع پرواز این پشهها کوتاه است و بیشترین فعالیت پشه صبح زود و هنگام غروب و بعد از آن است ، گفت : این پشهها که از خون انسان وسایرحیوانات وخصوصا زخمهای سالکی تغذیه میکنند، وقتی هوا گرم است اقدام به پرواز نمیکنند به همین دلیل به آنها پشههای نازنازی هم گفته میشود.
دولتی با اشاره به اینکه بیشترین انتقال سالک را در فصول گرم سال صورت می گیرد گفت : با توجه به شرایط آب و هوایی تهران و با احتساب دوره نهفته این بیماری ، دوره ظهور این بیماری در تهران در اواخر مرداد ، شهریور و مهر خواهد بود.
وی ،کشتن جوندگان مخزن در نوع روستایی و مرطوب را بهترین روش پیشگیری از این بیماری دانست و گفت : بهداشت شخصی و استفاده از پشه بند نیز در پیشگیری در این نوع از سالک موثر است.
معاون انجمن بینالمللی پوست و گفت : در نوع شهری ( خشک ) بهترین روش پبشگیری ،درمان و پانسمان بسته است .
به گفته دولتی ، در نوع روستایی زمانی باید درمان آغاز شود که تعداد سالکها متعدد باشد و یا در نواحی حساس فیزیولوژیک مانند اطراف چشم و دهان که بروز سالک در آن نواحی برای انسان مساله ساز میشود ، درمان مورد نیاز است
نکاتی در رابطه با لوازم آرایشی و بهداشتی و چگونگی مصرف
امروزه استفاده از لوازم آرایشی ومواد
محافظتکننده پوست، تبدیل به بخشی از امور روزانه بانوان شده است و اغلب
خانمها به طور روزمره از عطر، مرطوبکنندهها، پاککنندههای پوستی،
ضدآفتابها، ضدتعریقها، رنگهای آرایشی و… استفاده میکنند. این میل به
زیبایی، البته گاهی هم با مخاطراتی همراه میشود.
طبق مطالعاتی که در کشورهای هلند، فرانسه و اسپانیا انجام شده است، حدود ۴
درصد افراد نسبت به مواد آرایشی حساسیت دارند. آمار منتشره در آمریکا هم
این میزان را حدود ۱۲ درصد بیان کرده است. این تفاوت آماری از آنجا ناشی
میشود که در بسیاری موارد، حساسیت نسبت به مواد آرایشی تاخیری بوده و پس
از چند سال ظاهر میشود و به همین دلیل مورد سوءظن پزشک یا بیمار قرار
نمیگیرد.
علائمی که در حساسیت به مواد آرایشی دیده میشود
احساس سوزش و سوزن شدن در محلی که ماده آرایشی استفاده شده، شایعترین
شکایت مصرفکنندگان میباشد. معمولا خیلی از این افراد برای درمان این
حالتبه متخصص پوست مراجعه نمیکنند و خودشان از مصرف آن محصول خاص
خودداری میکنند.
سایر علائم شایع عبارتند از: قرمزی، تورم، خارش و تاولهای آبدار. عوارض جانبی دیگری که میتوانند در اثر استفاده از لوازم آرایش روی میدهد نیز شامل کهیر، عفونت پوست، عفونت ریشه مو، تغییر رنگ پوست، آکنه (جوشهای غرور جوانی)، تغییر رنگ و صدمه به ناخن و مو میباشد.
علاوه بر این برخی از بیماران دچار عدم تحمل به مواد آرایشی میشوند و به دنبال مصرف هرگونه ماده آرایشی، احساس ناخوشایندی پیدا میکنند. عدم تحمل نسبت به مواد آرایشی نادر است ولی در صورتی که ایجاد شد، میتواند بسیار ناراحتکننده باشد.
برخی از مواد آرایشی نیز هنگامی که در معرض نور خورشید قرار میگیرند ایجاد حساسیت میکنند که باید به آن نیز توجه کافی شود.
چه موادی میتوانند ایجاد حساسیت نمایند
پاسخ به این سوِال تا حدی مشکل است زیرا تمامی مواد به صورت بالقوه
میتوانند باعث تحریک پوست شوند؛حتی آب خالص هم میتواند باعث تحریک یک
پوست بسیار خشک شود.میزانواکنش یا حساسیت نسبت به مواد گوناگون، به شرایط
پوست و سیستم ایمنی بدن هر فرد نیز بستگی دارد.
یک پوست سالم، سد بسیار خوبی در مقابل تعداد زیادی از موادیاستکهروزانهباآندرتماسهستیم. اگر پوست بیش از حد خشک باشد و یا به هر دلیل ملتهب یا زخمی باشد،ازاثر حفاظتی این سد کاسته میشود.
با این وجود در حوزه مواد آرایشی و بهداشتی، شایعترین موادی که میتوانند باعث مشکلات پوستی شوند، عبارتند از:
۱- عطرها:
مواد خوشبوکننده شایعترین علت ایجاد حساسیت پوستی در مواد آرایشی هستند و میتوان گفت تقریباً در تمامی لوازم آرایشی یافت میشوند.
۲- مواد نگهدارنده:
برای جلوگیری از رشد باکتریها و قارچها و نیز ممانعت از تجزیه محصول،
استفاده از مواد نگهدارنده در محصولات آرایشی ضروری است. این مواد دومین
علت حساسیتهای پوستی به شمار میآیند. مواد نگهدارنده خود به سه دسته
مواد ضدمیکروبی، آنتیاکسیدانها و جذبکنندههای پرتو ماوراء بنفش تقسیم
میشوند و شامل طیف بسیار وسیعی از مواد میباشند، به عنوان مثال ویتامین
E میتواند ایجاد حساسیت نماید.
۳- نرم کنندهها:
نرمکنندهها به صورت لوسیون و کرم هستند و میتوانند تحریک خفیف و گاهی واکنشهای حساسیتی ایجاد نمایند.
۴- ضدآفتابها:
ضدآفتابها موادی هستند که نور را منعکس و یا پراکنده میکنند و به دو دسته کلی ضدآفتابهای شیمیایی و ضدآفتابهای فیزیکی تقسیم میشوند. حساسیت در ضدآفتابهای شیمیایی پدیدهای شایع است. در این گروه <پابا> در راس ترکیباتی است که موجب حساسیت میشوند.
افرادی که پوست حساسی دارند، بهتر است از مصرف ضدآفتابهای حاوی پابا
خودداری نمایند و از ضدآفتابهای فیزیکی نظیر اکسیدزنگ و دیاکسیدتیتانیوم
که به به حال حساسیت به آنها گزارش نشده است، استفاده کنند.
۵- مواد منقبضکننده:
این مواد باعث از بین بردن چربی و صابون باقیمانده روی پوست میشوند.
آنها معمولا خشک کننده هستند و ممکن است شامل آب، الکل، پروپیلنگلیکول و
سالیسیکاسید باشند. افرادی که پوست خشک، حساس و تحریکپذیر دارند ممکن
است با مصرف این مواد دچار خارش، سوزش و قرمزی پوست میشوند.
۶- لاکها و مواد محافظ ناخن:
ترکیباتی که برای رنگ دادن، بهتر چسبیدن و براق کردن در لاک به کار میروند میتوانند باعث واکنشهای حساسیتی شوند. واکنش به این مواد ممکن است صرفا در محل ناخن ایجاد نشود، بلکه در مناطقی از پوست بدن که دست با آنها تماس دارد، نظیر پلکها، صورت و یا گردن نیز مشاهده گردند.
در گذشته سفتکنندههای ناخن، حاوی مقدار زیادی فرمالدئید بودند و به
همین خاطر حساسیت شدید ایجاد میکردند؛ اما امروزه غلظت این ماده در ترکیب
آنها کمتر از ۵ درصد است و خطر کمتری دارند. افرادی که نسبت به لاکهای
رایج حساسیت دارند میتوانند از لاکهایی که خاصیت حساسیتزایی کمتری
دارند (هیپوآلرژن) استفاده نمایند.
۷- صابون و مواد پاک کننده:
حساسیت به صابون و پاک کنندهها شایع است و دلیل آن وجود عطر، رنگ،
مواد آنتیباکتریال و سایر اجزاء این ترکیبات است. صابون و پاککنندهها
بیشتر واکنش تحریکی میدهند تا حساسیتی. خوشبختانه صابون با آب رقیق شده
و بعد شسته میشود و باقیمانده آن بر پوست بسیار کم است. برای جلوگیری از
واکنشهای تحریکی، باید از شستشوی پوست خودداری کرد. استفاده از لوسیون
چرب، کرم یا یک روغن پس از شستشو دست هم کمککننده است.
۸- رنگ مو:
رنگ مو یکی از بحثبرانگیزترین اقلام آرایشی است. بحثهایی مبنی بر
ایجاد سرطان و تغییرات ژنتیکی توسط رنگهای شیمیایی مدتها ذهن دانشمندان
را به خود مشغول کرده بودند ولی امروزه تقریبا پذیرفته شده که رنگ موهای
جدید خطر سرطانزایی برای مصرفکنندگان ندارند. البته خطر حساسیت زایی
رنگهای مو به قوت خود باقی است. به همین خاطر توصیه میشود که افراد قبل
از استفاده از هر رنگ مویی حتما تست پوستی انجام دهند و در صورت عدم ایجاد
حساسیت، اقدام به مصرف آن محصول کنند.
سخن آخر
حساسیت و عوارض پوستی که در این مقاله ذکر شد در درصد کمی از افراد رخ
میدهد. شما با کمی دقت میتوانید محصول آرایشی را انتخاب نمایید که برای
پوست شما مطلوب باشد و دچار این مشکلات نشوید. فقط به خاطر داشته باشید که
این عوارض در اثر مواد تاریخ مصرف گذشته میتوانند عوارض بسیار شدیدتر و
خطرناکتری بر جای بگذارند.
همه روزه در صفحه، حوادث روزنامهها میتوانید خبری در مورد ریزش موی سر در اثر رنگ موی تقلبی، تخریب پوست در اثر مصرف کرم تقویتکننده غیربهداشتی، مسمومیت در اثر مواد غیرمجاز موجود در لوازم آرایشی و… بخوانید.
به جرات میتوان گفت که از تمام مارکهای مرغوب، نوع تقلبی آن هم وارد
کشور شده و با قیمتهای بسیار ارزانتر عرضه میشود. برای نمونه، مارک …….
که جزو لوازم آرایشی قدیمی و معروف است و انواع محصولات آن از قیمتی تا
۵۰ هزار تومان برخوردار است، نمونههای تقلبی آن با قیمت ۵۰۰۰ تومان به
فروش میرسد.
این لوازم تقلبی بیشتر در کشورهای همسایه ایران مانند سوریه، پاکستان، و ترکیه ساخته میشود.
استقبال از این محصولات به علت قیمت ارزان آنهاست ولی باید دید آیا این ارزان بودن ارزش مخاطرات زیاد را دارد؟
کیفیت لوازم آرایشی ایرانی شاید نتواند با مارکهای معروف دنیا رقابت کند؛ اما اگر شما به دنبال اجناس ارزان هستید بهتر است از لوازم آرایش ایرانی که در ایران تولید شده، تحت نظارت وزارت بهداشت بوده و از ایمنی لازم برخوردارند، استفاده کنید.
پزشکان توصیه میکنند برای جلوگیری از حساسیت پوستی شدید و گسترده، هر بار که محصول آرایشی ـ بهداشتی جدیدی را خریداری کردید، قبل از آنکه به طور گسترده از آن بر روی سر و صورت خود استفاده کنید، مقدار اندکی از آن ـ به اندازه یک سکه ـ را روی بازوی خود بمالید.
اگر تا ۲۴ ساعت هیچگونه علائمی از حساسیت روی بازوی شما ایجاد نشد، شما میتوانید با خیال راحت از آن ماده آرایشی-بهداشتی استفاده کنید.
اسپوروتریکوز ( sporotrichosis )
اسپوروتریکوز عبارت است از یک بیماری
قارچی عفونی که باعث ایجاد زخم و آبسه در پوست، غدد لنفاوی و
عروق لنفاوی میگردد.
مزرعهداران و باغداران به ویژه افرادی که با گلسرخ، خزه مردابی و یا زرشک سر و کار دارند، بیشتر آلوده میشوند. اسپوروتریکوز سرایت فرد به فرد ندارد. در بزرگسالان از هر دو جنس ایجاد میشود ولی در مردان شایعتر است.
علایم شایع
مراحل اولیه:
یک ندول کوچک، قابل حرکت و غیرحساس به درد در زیر پوست انگشتان ظاهر میشود. ندول به آهستگی بزرگ شده، صورتی و زخمی میگردد.
در عرض چند روز یا هفته:
ندولهای تیرهای در امتداد عروق لنفاوی تخلیهکننده ناحیه ظاهر میشود.
اگر قارچ عامل ایجادکننده به ریه برسد، سرفه همراه با خلط آغاز میگردد (نادر).
برخلاف سایر بیماریهای قارچی که باعث تب، لرز، احساس ناخوشی کلی و بیاشتهایی میشوند، معمولاً علایم دیگری وجود ندارد.
علل
عفونت با قارچی به نام اسپوروتریکوز شنکی که در خاک، خزه
مردابی، علفهای هرزه و سبزیجات آلی در حال فساد زندگی میکند.
عوامل تشدید کننده بیماری
سابقه طبی سارکوئیدوز یا سل
شغلهایی که با گیاهان و خاک سر و کار دارند مثل کشاورزی و پرورش گل
سرکوب ایمنی ناشی از بیماری یا داروها
پیشگیری
در هنگام کار با خاک، دستکش بپوشید.
عواقب مورد انتظار
معمولاً با درمان در عرض ۲-۱ ماه پس از بهبود ضایعات قابل علاج
است ولی ممکن است بهبودی ۷-۶ ماه طول بکشد. میزان کشندگی در
صورت گسترش عفونت در بدن، بالا است.
عوارض احتمالی
گسترش قارچ در بدن که باعث عفونت سرتاسر و تهدیدکننده زندگی میگردد (نادر).
درمان
اصول کلی
آزمونهای تشخیصی میتوانند شامل کشت آزمایشگاهی چرک حاصل از
ضایعات باشند. آزمون پوستی برای آن وجود ندارد. ممکن است برای رد
سایر اختلالات از جمله سل، سارکوئیدوز، استئومیلیت باکتریایی و
نئوپلازی، آزمونهای دیگری انجام گیرند.
ممکن است بتوان در منزل با دارو درمان کرد.
از آنجا که اسپوروتریکوز مسری نیست، لازم نیست شخص قرنطینه شود.
گرم کردن میتواند به کاهش درد کمک کند.
ضایعات را با بانداژهای شل بپوشانید تا از عفونت ثانویه با باکتریها جلوگیری کنید.
روزانه خود را وزن و آن را ثبت کنید.
در صورت بروز عوارض، بستری شوید. ممکن است برای بیماران مبتلا به
بیماری استخوان و مفاصل یا ضایعات ریوی، جراحی توصیه گردد.
داروها
محلول اشباع شده یدید پتاسیم. آن را در آب، آب میوه یا سایر
نوشیدنیها رقیق کند و هر روز ۳ بار بعد از غذا مصرف کنید. برای
جلوگیری از تغییر رنگ دندانها آن را با نی بنوشید.
داروهای ضد قارچ مثل فلوکونازول یا ایتراکونازول
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
محدودیتی لازم نیست مگر این که علایم عفونت منتشر ایجاد گردد.
رژیم غذایی
رژیم غذایی خاصی ندارد.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علایم اسپوروتریکوز را داشته باشید.
اگر در طول درمان موارد زیر پیش بیایند:
ـ کاهش وزن غیرقابل توجیه
ـ تب ۳/۳۸ درجه سانتیگراد با دماسنج دهانی
اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شدهاید.
داروهای ضد قارچ مورد استفاده در درمان ممکن است عوارضی جانبی مثل بثور پوستی، تحریک زبان و دهان و سرفه ایجاد کنند.
آفتابزدگی (حساسیت به نور آفتاب) ( sun poisoning )
آفتابزدگی عبارت است از واکنش به
مواجهه بیش از حد با آفتاب. پوست در بخشهایی که بیشتر در معرض
آفتاب است، درگیر میشود.
علایم شایع
بثور قرمز پوست، گاهی همراه با تاولهای کوچک، در نواحی مواجهه یافته با آفتاب
لکههای پوستهریزیکننده
تب
خستگی یا گیجی
قرمزی پوست
علل
آفتاب زدگی بیشتر در فصول گرم که اشعه فرابنفش قویتر است، رخ
میدهد. مواجهه با آفتاب محرک آن است و معمولاً همراه با آفتاب
سوختگی است.
در افرادی که داروهایی مصرف میکنند که باعث حساسیت به نور
میشوند (افزایش حساسیت به اشعه فرابنفش)، به ویژه محتمل است.
شایعترین داروها عبارتند از آنتیبیوتیکهای تتراسایکلین، مدرهای
تیازیدی، داروهای گوگرددار و قرصهای ضد بارداری خوراکی. داروهای
موضعی و مواد شیمیایی نیز میتوانند واکنش ایجاد کنند (فنوتیازینها،
سولفونامیدها، قطران زغال، پسورالنها).
برخی از مواد آرایشی از جمله رژ لب، عطر و صابونها نیز میتوانند یک واکنش حساس به نور ایجاد کنند.
عوامل تشدید کننده بیماری
عفونت زمینهای
سابقه آفتاب زدگی
اختلالات متابولیک مثل دیابت شیرین یا بیماری تیرویید
استفاده از داروهای سرکوبگر ایمنی با داروهای ذکر شده در فهرست «علل»
اختلالات طبی مثل لوپوس اریتماتوی دیسکویید، لوپوس اریتماتوی سیستمیک و یا پورفیری
پیشگیری
اگر سابقه آفتابزدگی دارید، در صورت امکان دور از آفتاب بمانید.
در صورت مواجهه با آفتاب از لوسیونهای ضد آفتاب با قدرت محافظتی ۱۵ یا بالاتر استفاده کنید و لباسهای محافظ بپوشید.
عواقب مورد انتظار
در صورتی که دور از آفتاب بمانید، علایم را میتوان با درمان کنترل کرد. بهبودی تا یک هفته طول میکشد.
عوارض احتمالی
عود بثور و سایر علایم در صورت مواجهه با آفتاب حتی به مدت کوتاه به ویژه در بهار و تابستان.
درمان
اصول کلی
هرگونه علت زمینهای مثل داروها، مواد آرایشی یا اختلالات طبی را
معلوم کنید. آزمون لکه نوری را میتوان برای شناسایی علل آلرژی
به نور به کار برد.
در طول ساعات اوج اشعه فرابنفش (۱۰ صبح تا ۲ بعد از ظهر) از آفتاب دور بمانید.
اگر باید به در اوج آفتاق به فضای باز بروید، لباسهای محافظ بپوشید و از کرمهای ضد آفتاب در دسترس استفاده کنید.
داروها
کلروکین قبل از مواجهه با آفتاب برای پیشگیری عود علایم ممکن است توصیه گردد.
استروئیدهای التهابی ممکن است برای کاهش التهاب تجویز شوند.
فعالیت در زمان ابتلا به این بیماری
جز برای اجتناب از مواجهه طولانی مدت با آفتاب، محدودیتی لازم نیست.
رژیم غذایی
رژیم غذایی خاصی ندارد. برای پیشگیری از دهیدراتاسیون (کم آبی)، مایعات فراوان بنوشید.
درچه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟
اگر شما یا یکی از اعضای خانوادهتان علامت آفتاب زدگی را داشته باشید.
اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شدهاید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.
اگر اصرار به برنزه شدن دارید اطلاعات زیر به شما کمک خواهد کرد تا آسیب وارده به پوست را به حداقل برسانید ولی به یاد داشته باشید که برنزه شدن به پوست آسیب میرساند و متخصصین پوست آن را توصیه نمیکنند.
۱- آفتاب سوختگی و برنزه شدن ناشی از اشعه ماورای بنفشخورشید است. مقداری که از این اشعه مضر و آسیب رسان در هر زمان به پوست میرسد ،تحت تاثیر عواملی است از قبیل: موقع فصل سال، موقع روز، وضعیت اتمسفر زمین و نزدیکی به استوا.
۲- سعی کنید دچار آفتاب سوختگی نشوید. کسانی که پوست ظریف و لطیف و موهای بلوند و یا قرمز و چشمان آبی یا سبز دارند به راحتی دچار آفتاب سوختگی میشوند.
۳- هرچه پوست تیرهتر باشد آفتاب را بهتر تحمل میکند و دیرتر دچار آفتاب سوختگی میشود. از آفتاب میانه روز (حوالی ظهر) بپرهیزید. شانس آفتاب سوختگی در ساعات ظهر و وسط روز که خورشید در بالاترین نقطه آسمان است و به کمترین میزانی توسط اتمسفر جذب میشود، بیش از همیشه است.
۴- همیشه ضدآفتاب استفاده کنید. فرآوردههایی را انتخاب کنید که این امکان را به شما میدهد که کمی برنزه شوید ولی آفتاب سوخته نشوید.
۵- اگر شنا میکنید و یا شدیداً عرق میکنید حداقل هر ۲ ساعت از ضد آفتابها استفاده کنید. غالبا آنچه روی جعبه فرآوردههای ضدآفتاب نوشته میشود و ادعا میشود با واقعیت تطبیق چندانی ندارد لذا دفعات استفاده را زیاد کنید.
۶- به یاد داشته باشید که حتی در هوای ابرآلود و روزهای غیرآفتابی و گرفته هم ممکن است دچار آفتاب سوختگی شوید.
۷- همچنین در ارتفاعات آفتاب سوختگی به سهولت بیشتر رخ میدهد چرا که در این نواحی میزان کمتری از اشعه ماوراءبنفش توسط اتمسفر جذب میشود. باد تاثیرات سو به اشعه ماورای بنفش را افزایش میدهد.